Dierethicus Willem Vermaat: “Ik gun iedereen het goede gevoel van vegan leven” [interview]

Dierethicus Willem Vermaat is nou typisch iemand van wie je meer wilt weten, over hoe hij aankijkt tegen ontwikkelingen en wat hij er zelf allemaal voor doet. Aan de Universiteit Utrecht heeft Willem expertise opgedaan als milieuwetenschapper. In milieu komen ecologie, maatschappij en beleid samen. Ook de ethische component is belangrijk. Dierethiek is daar onderdeel van. Het gaat in dat geval al snel over slachtoffers. “In Nederland worden zo’n twee miljoen dieren per dag voor consumptie geslacht. Ik kan me geen groter probleem voorstellen. Vergeleken daarmee zijn er geen andere problemen”, aldus Willem.

Naast zijn werk schrijft hij tal van publicaties – en hij is bezig aan een boek – en geeft hij door heel het land lezingen over ethiek in relatie tot dieren. Bij een van die lezingen ontmoette ik hem en raakte geïnspireerd over zijn manier van denken. Het is alles behalve een saai ethisch verhaal; de rake voorbeelden en gedachtegangen dagen je uit om diergebruik vanuit een ander perspectief te bekijken. Zijn doel is om zichzelf en anderen steeds wijzer te maken. De belangrijkste vaardigheid die je daarvoor nodig hebt is kritisch denken. “Het niet-doordachte leven, is het leven niet waard,” zei de oud Griekse filosoof Socrates. Als je niet kritisch nadenkt, leef je niet volgens je eigen waarden, maar volgens die van anderen.

Kind tussen de kalfjes

Als kind kwam Willem vaak op de boerderij van goede kennissen, een melkveehouderij. Op een avond kwam er vlees op tafel, van een kalfje van de boerderij. Dat vond hij zielig. De volwassenen vonden dat onzin. Het zette hem aan het denken en toen hij 14 jaar was besloot hij vegetarisch te gaan eten. Sinds 2013 leeft hij volledig veganistisch, van eten tot kleding en andere gebruiksartikelen. “Toen ik vegetariër was, zag ik het probleem van bijvoorbeeld koemelk en kippeneieren niet. Dat veranderde toen ik later kennis opdeed over de zuivel- en pluimvee-industrie. De deuren gingen voor mij open toen ik begreep dat een kalfje bij de koe wordt weggehaald, zodat mensen de koemelk kunnen drinken.

Als vegetariër zat ik nog in het carnistische paradigma en ging ik af op ‘hoe de natuur werkt’. De natuur is goed, de bio-industrie niet. Een leven als jager-verzamelaar keurde ik toen nog goed. Nu niet meer. Het doet er niet toe of iets ‘de natuur’ is. Wij mensen kunnen er voor kiezen om tegen de vermeende natuur in te gaan. Dieren gebruiken en dus ook jagen, is een keuze, geen onveranderlijk gegeven waar we niet omheen kunnen”.

In het midden van de veganistische beweging

Dat de plantaardige voedselrevolutie grote groeisprongen maakt, merkt Willem als geen ander: “Ik zit er zelf middenin en merk dat de vraag naar lezingen die ik geef stijgt. Daarnaast ben ik nauw betrokken bij de Nederlandse Vereniging voor Veganisme. Het ledental bij die organisatie stijgt enorm. Ik merk ook dat er in steeds meer steden en steeds vaker een Cube of Truth of andere acties worden georganiseerd. Er verschijnen steeds meer boeken over veganisme – met als tip om te lezen ‘De vrolijke veganist’ van Floris van den Berg.

Je ziet de groei van veganisme ook aan het uitbreidende assortiment in de supermarkten. De media geeft steeds frequenter aandacht aan het veganisme. Al vind ik het nog wel eens jammer dat het daarin veelal niet over morele kant gaat, maar ook die kant kan rekenen op een groeiende aandacht”. In 2019 stond hij op de lijst van de Partij voor de Dieren voor de Provinciale Statenverkiezingen in Zuid-Holland. Naast zijn werk doet Willem aan theatersport, wielrennen en begeleidt hij elk jaar een aantal maanden fietsvakanties op Mallorca. Aan energie geen gebrek!

De ‘lastige’ kanten van veganistisch leven

Iemands keuze voor een veganistische leefstijl komt meestal vrij snel ter sprake. Veel ontmoetingen gaan gepaard met eten en dan moet je aangeven dat je anders eet. “Vroeger voelde ik me bezwaard als ik ergens kwam eten en er speciaal voor mij extra moeite werd gedaan. Daar heb ik nu geen probleem meer mee. De reacties zijn ook veranderd. Mensen gaan zichzelf verdedigen met reacties zoals ‘Oh, maar ik eet maar weinig vlees hoor’. Terwijl ze zich tegenover mij niet hoeven te verantwoorden. Laat ze dat maar tegenover de dieren doen.

Ik geef tijdens etentjes wel mijn mening als mensen daarnaar vragen, meestal met een waarschuwing vooraf. Als anderen daarvan ongemakkelijk worden, zegt dat iets over hen. Ik vind dat je altijd je mening kunt geven en het oneens kunt zijn en op andere vlakken nog steeds een goede verbinding kunt hebben. Al is dat ook lastig als mensen extreem immorele dingen doen. Maar dat spreek ik ook uit. Meestal vinden mensen mij daarna nog steeds aardig en kunnen we samen nog steeds lachen!”.

Ethische kwesties

Op de vraag wat Willem lastig vindt of mist door het veganistisch leven antwoordt hij resoluut ‘niks’. Het is een man die niet enkel en alleen voor gemak en comfort kiest: ”Ik vind het normaal om soms iets meer moeite te doen of te doen wat nodig is om ethisch te leven. Ik verdiep me in de producten die ik koop door de etiketten te lezen. Ook kook ik bijvoorbeeld zelf peulvruchten, omdat dat duurzamer is”. Tegelijkertijd merkt hij op dat niet alle druk bij de consument moet liggen. “Niet iedereen is zo.”

De overheid moet ethische grenzen verankeren in de wet: dieren gebruiken moet verboden worden. “We verbieden dat bepaalde soorten gif worden gebruikt. Er zijn strenge regels voor schadelijke stoffen. We kunnen ook dierlijke ingrediënten verbieden. Binnen de wettelijke kaders hebben fabrikanten dan alle vrijheid om op zoek te gaan naar de beste burger of de lekkerste mayonaise of knoflooksaus. De overheid heeft een belangrijke rol in ethische kwesties. Daarom spreek ik mij uit. Als je je visie niet kenbaar maakt, komt de verandering die je wilt bereiken ook niet”, zo stelt hij.

Willem's favorieten

De lekkerste gerechten
Indiase curry’s en enchiladas. En hij vindt het heel leuk als iemand iets voor hem kookt wat hij zelf nooit maakt.

Winkel voor vegan boodschappen
De reguliere supermarkt en Lidl heeft goede kwaliteit groente. De markt en De Notenshop voor pitten, zaden en noten.

Altijd in huis
Sojamelk van de Lidl (voor bij de Brinta).

Restaurants om vaak te bezoeken
Tegenwoordig zijn er zoveel! Daantje in Dordrecht en Spirit in Rotterdam bezoekt hij graag. In Vlaardingen is er 1 x per maand een huiskamerrestaurant waar plantaardig wordt gekookt: Plantaardig eten op de Madoera. Daar kun je goed eten. Echte aanrader vind hij Ethiopisch restaurant Sunshine in Utrecht waar je een veganistische injera kunt eten.

Drie ‘Gouden Tips’ om vaker plantaardig te eten

  1. Wees je bewust van je motivatie. Waar doe je het voor? Maak het concreet, dan brengt het makkelijker discipline op.
  2. Gedragsverandering is gewoonten eigen maken en stap voor stap implementeren in je systeem. Gooi niet in één keer je hele leven op de schop: dat je bijvoorbeeld ineens ook naar totaal andere winkels gaat en fanatiek begint te sporten. Gedragsverandering en zelfbeheersing kosten energie, waardoor je je al snel laat verleiden om keuzes te maken die juist niet passen bij je gewenste doel.
  3. Verdiep je in wat je gaat doen en hoe je gezond en gevarieerd eet. Zorg dat je weet waar vitamines, mineralen en andere voedingsstoffen in zitten, zodat je geen tekorten krijgt. Wees bereid om in het begin moeite te doen.

Waarom hij zoveel mogelijk mensen een veganistische levensstijl gunt? “Ik gun het vooral de dieren. Zolang mensen anderen niet schaden lijkt het me een fijne bijkomstigheid voor hen om een zuiverder geweten te hebben. Dat ze niet langer het idee hebben dat ze zich moeten verdedigen omdat ze dieren eten, maar het goede gevoel hebben daar niet meer aan mee doen”.

Meer Willem?

Tijdens de Vredesdienst Voor Dieren 2018 was Willem een van de sprekers

Cookie Alert

YouTube kan je kijkgedrag volgen en andere (persoons)gegevens verzamelen. Daarom laden we video's alleen als je daar expliciet voor kiest. Je kunt op elk moment cookies verwijderen via je browser.

Op VegFestNL gaf hij een uitgebreide lezing

Cookie Alert

YouTube kan je kijkgedrag volgen en andere (persoons)gegevens verzamelen. Daarom laden we video's alleen als je daar expliciet voor kiest. Je kunt op elk moment cookies verwijderen via je browser.

Meer over de publicaties en lezingen van Willem vind je op zijn website.

Naast de vaste auteurs werken we bij JOIN graag met andere experts. Gastauteurs die vanuit kennis en ervaring waardevolle content delen over de plantaardige levensstijl. Zo dragen ook zij bij aan the vegan movement!

105 artikelen | 76 reacties

Sharing is caring

Schrijf een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Je gegevens worden verwerkt volgens ons privacybeleid.

Terug naar boven